​​​​​​​hm. Zdzisław Tanewski

hm. Z. Tanowski (drugi z lewej) z instruktorami Hufca na Zlociew Zgierzu

Hm. Z. Tanowski (po lewej) z hm. Józefem Drożdżem

Zdzisław Tanewski urodził się 19 lutego 1919 roku w Białej Krakowskiej. W 1926 roku rozpoczął naukę w Szkole Ćwiczeń przy Seminarium Nauczycielskim. . Równocześnie pobierał  naukę gry na fortepianie w Instytucie Muzycznym w Bielsku.

Jego dzieciństwo, chociaż dostatnie, nie było w pełni szczęśliwe. W listopadzie 1930 roku umiera mu matka. Ojciec, człowiek niezwykle przedsiębiorczy i oddany patriota, z podobnym entuzjazmem jak inni próbował  budować zręby niepodległej Polski. I choć niemal cały swój wolny czas poświęcał dzieciom, to miał go dla nich stanowczo za mało. 

Wsparcie i wielu przyjaciół odnalazł w Związku Harcerstwa Polskiego, do którego wstąpił w 1930 roku w Państwowym Gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Bielsku. 

Jak sam powiedział na uroczystej Sesji Rady Miasta w dniu 26.03, br.,  na której wręczano mu dyplom Zasłużonego dla Bielska-Białej,  to właśnie harcerstwo ukształtowało Jego charakter – można by dodać człowieka prawego, pracowitego, uczynnego, odpowiedzialnego za własne czyny i swoich podopiecznych. 

Miał to szczęście, że mógł już uczęszczać do szkoły, która szczyciła się nie tylko doskonałymi warunkami lokalowymi ale i wysokim poziomem nauczania. Dawała  też możliwość rozwoju organizacji  harcerskiej, przy ogromnym wsparciu ze strony dyrektora gimnazjum Jana Szajtera i grona profesorskiego. 

W krótkim czasie jego drużyna otrzymała do wyłącznej dyspozycji pomieszczenie na „Harcówkę”  a jednym z jej opiekunów stał się znany poeta i taternik profesor Zygmunt Lubertowicz. Prężnie działające Koło Przyjaciół Harcerstwa zadbało by drużyna została wyposażona w niezbędny do jej działalności sprzęt obozowy, turystyczny i sportowy. 

Toteż drużyna Zdzisława Tanewskiego w krótkim czasie odnotowuje liczne osiągnięcia w skali Hufca a nawet Chorągwi. Organizuje własne obozy, bierze udział w zlotach harcerskich krajowych i zagranicznych, zdobywa czołowe miejsca w zawodach sportowych letnich i zimowych. Zdzisław Tanewski brał chętny i czynny udział we wszystkich jej działaniach ale już wtedy najbardziej ceniony był jako organizator działalności muzycznej – akompaniator i nauczający licznych wówczas piosenek harcerskich.

Razem z reprezentantami swojej drużyny wziął udział w 1935 roku w Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa w Spale, który przebiegał pod patronatem Prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego i Przewodniczącego ZHP – ówczesnego Wojewody Śląskiego dr. Michała Grażyńskigo. Zlot ten zapadł głęboko w pamięci Zdzisława Tanewskiego. Brało w nim udział ponad 15 tys. harcerzy i 7,5 tys. harcerek oraz delegacje skautowe z 10 krajów europejskich. Był to wielki sprawdzian umiejętności i sprawności harcerstwa i czas nawiązania licznych przyjaźni krajowych i zagranicznych.

Ostatni raz ze swoją drużyną Zdzisław Tanewski był latem 1938 roku na obozie w Augustowie, gdzie pełnił funkcję zastępowego zastępu „Jastrzębie”. 

Później, po przeniesieniu do Krakowa próbował w gimnazjum Ojców Pijarów założyć drużynę harcerską, jednak Ojcowie pozwolili mu tylko na zapoznanie młodzieży z działalnością  polskiego harcerstwa, nauczenie jej kilku piosenek i organizację jednej wycieczki. 

Kiedy wybuchła wojna i nadeszła okupacja, Zdzisław Tanewski  pracując w drogerii Wilkosza na ul. Karmelickiej w Krakowie dał świadectwo swojego patriotyzmu podejmując wraz z jej personelem pracę konspiracyjną przy kolportażu prasy podziemnej i ulotek. Był za to aresztowany i uwięziony na Montelupich. Został uwolniony po wielotygodniowych przesłuchaniach.

Po wojnie wrócił do Białej. Jego ojciec ponownie uruchomił drogerię  w swoim domu ale teraz na szyldzie umieścił napis Tanewski i Syn. Zdzisław pomagał ojcu prowadzić drogerie i równocześnie kończył, zapoczątkowany przed wojną Instytut Muzyczny. Czynnie też włączył się w odbudowę struktur harcerstwa. W 1945 roku wszedł w skład Komendy Hufca z przedwojennym stopniem Harcerza Orlego jako referent do spraw obozownictwa i turystyki. Rok później już w stopniu instruktorskim przewodnika został referentem hufca do spraw kultury. W 1946 roku był komendantem samodzielnego obozu szczepu harcerskiego „Łazików Górskich” w Jarnołtówku w pow. Prudnickim. Tam również  grał na organach w miejscowym kościele w czasie niedzielnych Mszy Świętych. W 1948 roku po otrzymaniu stopnia podharcmistrza został referentem hufca do spraw stopni i sprawności.

Po rozwiązaniu ZHP i utworzeniu przy Związku Młodzieży Polskiej podległej mu Organizacji Harcerskiej Zdzisław Tanewski wycofał się z działalności harcerskiej. 

Podjął ją znów po reorganizacji ZHP w 1956 roku.  Wtedy będąc już od 1950 roku nauczycielem Państwowej Szkoły Muzycznej założył drużynę zuchową „Wiolinki”, której był opiekunem przez 15 lat. Była to drużyna artystyczna, uświetniająca swoimi występami liczne harcerskie spotkania i uroczystości, odwiedzająca corocznie Dom Zasłużonego Nauczyciela w Bielsku-Białej, reprezentująca harcerstwo na uroczystościach miejskich i biorąca udział w harcerskich przeglądach i festiwalach, na których zdobywała nie tylko znaczące miejsca i wyróżnienia ale i ogromną sympatię. 

Po przejściu na emeryturę druh Zdzisław Tanewski wraz ze swoją małżonką Genowefą Magą-Tanewską, zaangażował się w prace Instruktorskiego Kręgu Seniorów przy Hufcu.  W Kręgu tym poza spotkaniami z dawnymi przyjaciółmi gromadzili i opracowywali materiały do historii naszego hufca i uczestniczyli czynnie w organizowanych przez hufiec przedsięwzięciach.

Za  tą i wcześniejszą działalność druh Zdzisław Tanewski otrzymał najwyższy stopień  instruktorski w ZHP – harcmistrza. 

W 1995 roku wraz z delegacją Chorągwi Bielskiej ZHP wziął udział w kolejnym jubileuszowym Zlocie ZHP w Zegrzu.  Zlot ten odbył się dla uczczenia 85 rocznicy powstania harcerstwa i 60 rocznicy zlotu w Spale. Było to równie imponujące przedsięwzięcie jak poprzednie zloty z udziałem międzynarodowej społeczności harcerskiej. Druh Tanewski udokumentował go na taśmie filmowej, którą podarował do Izby Tradycji naszego hufca.

W okresie późniejszym, gdy małżonka Zdzisława Tanewskiego została dotknięta ciężką, wieloletnią chorobą, druh Tanewski stał się dla nas wzorem poświęcenia i oddania ukochanej osobie w tak trudnej sytuacji.  W tym czasie ich harcerskie spotkania przyjaciółmi z  konieczności przeniosły się do domu.

Po śmierci małżonki w 2012 roku, druh hm. Zdzisław Tanewski wrócił do działalności Harcerskiego Kręgu Seniorów ZHP i aktywnie w niej uczestniczył do końca ubiegłego roku. 

W dniu 26 lutego 2013 roku na wniosek Państwowej Szkoły Muzycznej w Bielsku-Białej, Komendy Hufca Beskidzkiego ZHP w Bielsku-Białej oraz zespołu byłych uczniów  wpisany został do Księgi Zasłużonych dla Miasta Bielska-Białej a 10.04.2013  w.w. zorganizowali mu uroczysty Benefis w Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej.

Odszedł na wieczną wartę 28.06.2018 r., w wieku 99 lat. Został wpisany do Księgi Zasłużonych dla Miasta Bielska-Białej. Pochowano go na cmentarzu Parafii Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej.

hm. Krystyna Wójcicka

Przewodnicząca Kręgu Seniorów i członek Komisji Historycznej Hufca

Beskidzkiego ZHP w Bielsku-Białej

Skip to content